صرافی ارز دیجیتال، پلتفرمی اینترنتی جهت انجام معاملات ارز دیجیتال است. صرافیها برای ارائه خدمات بهتر، معمولاً به صورت متمرکز فعالیت میکنند، اما بسیاری از سرمایهگذاران ارز دیجیتال معتقد هستند که داشتن فضای خصوصی در انجام معاملات ارز دیجیتال، خرید و فروش به صورت همتا به همتا و نبود واسطه، یک مزیت محسوب میشود؛ به همین دلیل صرافیهای غیرمتمرکز در میان سرمایهگذاران ارز دیجیتال محبوبیت فراوانی دارند.
اگر شما هم برای ورود به دنیای معاملات ارز دیجیتال بر سر دوراهی انتخاب میان صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز ماندهاید، ما را تا پایان این مقاله همراهی کنید. در این مقاله قصد داریم به بررسی نحوه خدماتدهی صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال پرداخته و معایب و مزایای آن را تحلیل کنیم.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز یک خدمت آنلاین همتا به همتا است که به کاربران امکان مبادله ارز دیجیتال به صورت مستقیم و بدون واسطه را میدهد. در این خدماتدهی، مسئولیت محافظت از کلید خصوصی و داراییهای کاربران بر عهده خودشان بوده و در صورت بروز اتفاقاتی مثل گم شدن کلید خصوصی یا اشتباه در انتقال وجه و گم شدن دارایی دیجیتال، صرافی غیرمتمرکز پاسخگو نخواهد بود.
هشدار: اگر قصد دارید از صرافی غیرمتمرکز برای سرمایهگذاری بر روی ارز دیجیتال استفاده کنید، کلید خصوصی خود را در محلی امن نگهداری کرده و به هنگام انجام مبادلات ارز دیجیتال، آدرس کیف پول مقصد را به دقت وارد، و قبل از تأیید مجدداً بررسی کنید.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
صرافیهای متمرکز تقریباً سازوکاری مشابه بانکهای جهان فیزیکی دارند. در این صرافیها، مبادلات ارزی توسط یک شخص سوم مدیریت میشود، اما در صرافیهای غیرمتمرکز، مبادلات به کمک قراردادهای هوشمند، به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام شده و رمزارزها از کیف پول مبدأ به کیف پول مقصد منتقل میشوند.
صرافیهای غیرمتمرکز روی شبکههای بلاک چینی ساخته میشود که کاربران داراییهای دیجیتال خود را در آن نگهداری میکنند و قیمت ارزهای دیجیتال به صورت الگوریتمی تعیین و در استخر نقدینگی دیجیتال نمایش داده میشود. صرافیهای غیرمتمرکز به سه روش فعالیت میکنند:
بازارسازان خودکار
یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز است که با استفاده از استخرهای نقدینگی به صورت خودکار و بدون مجوز به مبادلهگران امکان خرید و فروش رمزارزها را میدهد.
دفترچه سفارش
در این روش درخواست خرید و فروش رمزارزها به همراه قیمت پیشنهادی نمایش داده میشود و معاملات توسط همین پیشنهادات صورت میگیرد.
تجمیع کنندگان
این نوع صرافی غیرمتمرکز این امکان را به مبادله کنندگان میدهد که همزمان تمامی درخواستها را دیده و با مقایسه قیمتهای پیشنهادی، بهترین معامله را انجام دهند.
مزایای صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز، هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند، و نمیتوان یکی را برتر از دیگری دانست. سرمایهگذاران غالباً اولویتبندی و اهداف خاص خود را در انجام معاملات ارزی دنبال میکنند، و بار انتخاب میان این دو نوع سرویسدهی بر دوش آنها است. بیایید با هم مزایای صرافی غیر متمرکز را بررسی کنیم.
امنیت بیشتر
مزیت اصلی صرافیهای متمرکز، نبود واسطه در معاملات ارز دیجیتال است. معماری توزیع شده و غیرمتمرکز از حضور شخص سوم در معاملات جلوگیری کرده و امنیت را افزایش میدهد.
در دسترس بودن توکنها
صرافیهای غیر متمرکز بر خلاف صرافیهای متمرکز، میتوانند هر توکنی که روی بلاکچین ساخته میشود را شامل شوند. سرمایهگذاران دنیای ارز دیجیتال عموماً به دنبال فریز کردن دارایی خود در یک نوع ارز نیستند، و همیشه در جستوجوی توکنهایی با پتانسیل بالا برای انجام معاملات جدید هستند. صرافی غیرمتمرکز این امکانات را به بهترین شکل در اختیار تریدرها قرار میدهد.
ناشناس بودن
صرافی غیرمتمرکز احراز هویت نمیکند؛ این یکی از مهمترین مزیتهای این صرافیها است. صرافیهای متمرکز بینالمللی عموماً به کاربران ایرانی سرویسدهی نمیکنند، و برای ما ایرانیان صرافیهای غیرمتمرکز بینالمللی فرصتی عالی است تا به سادگی و بدون گذراندن مراحل احراز هویت به مبادلات ارز دیجیتال خود در سطح جهان بپردازیم.
کاهش خطرات امنیتی
هک کردن یک سیستم توزیع شده تقریباً غیرممکن است، و به دلیل ذخیره نشدن دارایی کاربران در دیتاسنتر صرافی، امنیت ارز دیجیتال افزایش یافته و غیر قابل دسترس است. البته حفظ امنیت کلید خصوصی کاربران بر عهده خودشان است و تنها راه دسترسی به دارایی دیجیتال داشتن کلید خصوصی است، اما خطر هک شدن پایگاه داده یا دسترسی صرافی به دارایی کاربران، بلاک شدن دارایی یا حساب کاربری صرافی توسط مراجع دیگر در این نوع صرافی وجود ندارد.
کاهش ریسک طرف مقابل (غش در معامله)
غش در معامله، یا انجام ندادن تعهدات در مبادلات ارز دیجیتال زمانی رخ میدهد که طرف دیگر معامله در انجام تمام یا بخشی از تعهدات مالی خود کوتاهی کند. صرافی غیرمتمرکز بر قراردادهای هوشمندی استوار است که نمیتوان حتی یکی از آنها را دور زده. ریسک غش در معاملات رمزارز در صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال وجود ندارد.
جلوگیری از دستکاری در معاملات
بعضی صرافیهای متمرکز با دستکاری در معاملات موجب تغییر در قیمتها میشوند. در صرافی غیرمتمرکز حتی ریسک این کار هم وجود ندارد.
نبودن نظارت
شاید احراز هویت در نظر اول یک مزیت محسوب شده و تضمین کننده قانونی بودن معاملات باشد، اما برای بسیاری از افراد، ناشناس ماندن مزیت بزرگتری است. صرافیهای بینالمللی در قدم اول از سرویسدهی به ایرانیان خودداری میکنند، و بسیاری از هموطنانمان برای باز کردن حساب کاربری از کارت شناسایی سایر کشورها استفاده میکنند.
در قدم بعد، صرافی متمرکز بینالمللی با شناسایی کاربران ایرانی، دارایی این کاربران را ضبط کرده و حساب کاربری آنها را مسدود میکند. این سناریو غمانگیز به هیچ عنوان در صرافیهای غیرمتمرکز رخ نخواهد داد.
کارمزد کمتر
کارمزد معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز بسیار کمتر از صرافی متمرکز است.
معایب صرافی غیرمتمرکز
شاید بعد از بررسی مزایای فوقالعاده صرافیهای غیرمتمرکز از خودتان بپرسید: «پس چرا بسیاری از تریدرها از صرافیهای متمرکز استفاده میکنند؟» بیایید با بررسی معایب صرافیهای غیرمتمرکز، به این سوال پاسخ دهیم.
پیچیدگی کار با سیستم توزیع شده
در صرافیهای غیرمتمرکز خبری از داشبوردهای شیک و سرشار از آپشن صرافیهای متمرکز نیست. تریدرها امکانات کمتری برای نقل و انتقالات ارزهای دیجیتال خود دارند. به علاوه کار کردن با سیستمهای توزیع شده، نیازمند دانش فناوری اطلاعات و امنیت داده است. حفاظت از کلیدها و انجام معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز، دو چالش بزرگ برای تریدرها است.
آسیبپذیری قراردادهای هوشمند
صرافیهای غیرمتمرکز عموماً امنتر از صرافیهای متمرکز هستند، اما بلاکچینها برای انجام تراکنشهای مالی نیاز به قراردادهای هوشمند باکیفیت دارند. بسیاری از صرافیهای غیرمتمرکز، قراردادهای آسیبپذیر را در سیستم خود اجرا میکنند.
لیست کردن توکن تایید نشده
هر کاربری میتواند یک توکن جدید در صرافی غیرمتمرکز فهرست کند؛ پولهای تأیید نشدهای که منجر به کلاهبرداری ارز دیجیتال میشوند. البته بسیاری از صرافیهای غیرمتمرکز قدرتمند، با اجرای قراردادهای امنیتی، با این نوع کلاهبرداری مقابله میکنند.
ریسک نقدینگی
نقدینگی کمتری در صرافیهای غیرمتمرکز وجود دارد و بنا به قانون «پول، پول میآورد.» یا «نقدینگی بالا موجب جذب بیشتر نقدینگی و نقدینگی کم موجب جذب کمتر نقدینگی میشود.»، تریدرها ترجیح میدهند فعالیت خود را در یک صرافی با نقدینگی بالاتر انجام دهند.
سرعت پایین
کنترل و تأیید معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز بر عهده ماینرها است، از طرفی به دلیل کم بودن حجم معاملات در این صرافیها، تعداد ماینرهای در اختیار هم کم است؛ این یعنی تراکنشها بسیار زمانبر خواهد بود.
تاثیر قانونگذاری بر صرافیهای غیرمتمرکز
با وجود تمامی معایب برشمرده شده، هنوز هم استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز برای تعداد زیادی از سرمایهگذاران جذابتر است. چون کاربران بار نظارت نهادهای دولتی و واسطههای صرافی را بر خود احساس نمیکنند.
این امر موجب نگرانی دولتها در سراسر جهان میشود. از طرفی مقدار زیادی پول بدون اینکه مبدأ و مقصد آن شناسایی شود، جابجا شده و راه برای پولشویی باز است. از طرفی دیگر، مشخص نبودن سرنوشت نقدینگی کشور میتواند تأثیر مخربی بر ارزش پول رایج کشورها داشته باشد.
نهادهای دولتی برای مبارزه با مفاسد اجتماعی و اقتصادی به نظارت کامل بر روی معاملات ارزی نیاز دارند. این در حالی است که صرافیهای غیرمتمرکز، بدون احراز هویت کاربران، امکان جابجایی نقدینگی را فراهم میکند. و متأسفانه بیشتر خرابکاران دستمزدهای خود را در این صرافیها دریافت میکنند. گاهی تر و خشک با هم میسوزند؛ همان قدر که ناشناس ماندن در صرافیهای بینالمللی برای ما ایرانیان مزیت محسوب میشود، ناشناس ماندن خلافکاران در سراسر جهان تهدیدی انکارنشدنی است.
سخن پایانی
صرافیهای غیرمتمرکز، دوران پیش از بلوغ را پشت سر میگذارند و اگر فقط کمی به آنها فرصت دهیم، بالاترین کیفیت خدماترسانی را به نمایش خواهند گذاشت. در ادامه خلاصهای از تفاوتهای صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز را با هم مرور کنیم.
ویژگی |
صرافی متمرکز |
صرافی غیرمتمرکز |
نظارت |
با نظارت صرافی و نهادهای دولتی |
بدون نظارت دولت و واسطه صرافی |
امنیت |
به دلیل وجود پایگاه داده متمرکز مستعد هک شدن است. |
به دلیل سیستم توزیع شده، بسیار امن است |
نقدینگی |
نقدینگی زیادی در آن جریان دارد |
نقدینگی کمتری در آن جریان دارد |
کارمزد |
کارمزد بیشتری بابت تراکنش برداشت میکند |
کارمزد کمتری بابت تراکنش برداشت میکند |
رابط کاربری |
کاربر پسند |
پیچیدگی در انجام معاملات |
روش کار |
تسهیل فرایند معاملات توسط واسطه صرافی |
انجام معاملات به صورت همتا به همتا |
سرعت |
سرعت بالا به دلیل وجود واسطه |
سرعت پایین به دلیل وجود ماینر |
حریم خصوصی |
احراز هویت کاربران |
امکان معامله به صورت ناشناس |
خدمات دهی به کاربر ایرانی |
داشتن محدودیت سرویس دهی در صرافیهای بینالمللی |
نداشتن محدودیت سرویس دهی در صرافیهای بینالمللی |
حالا انتخاب با شماست؛ متمرکز یا غیرمتمرکز. اولویتبندی خود را با جدول بالا مقایسه کنید و بهترین گزینه را برای ورود به دنیای ارز دیجیتال انتخاب کنید.